ٱلْحَآقَّةُ ﴿١﴾
یهکێکه له ناوهکانی ڕۆژی قیامهت ئهوه دهگهیهنێت که لهو ڕۆژهدا خوای گهوره حهق و ڕاستی بهتهواوی دهچهسپێنێت.
مَا ٱلْحَآقَّةُ ﴿٢﴾
(ئینجا پرسیار دهکات و زیاتر گرنگی ئهو ڕۆژه دهخاته بهرچاو) چی بێ ئهو ڕۆژه؟!
وَمَآ أَدْرَىٰكَ مَا ٱلْحَآقَّةُ ﴿٣﴾
جا تۆ چووزانی ئهی پێغهمبهر صلی الله حلیه وسلم ئهی ئادهمیزاد، ئهو ڕۆژه چیهو چۆنهو چ تهنگانهیهکه؟
كَذَّبَتْ ثَمُودُ وَعَادٌۢ بِٱلْقَارِعَةِ ﴿٤﴾
ثمود قهومی صالح، عاد قهومی هود ئهو ڕۆژهیان به درۆزانی.
فَأَمَّا ثَمُودُ فَأُهْلِكُواْ بِٱلطَّاغِيَةِ ﴿٥﴾
ئینجا گهلی ثمودمان بهدهنگێکی سامناکی گهورهی تۆقێنهر لهناوبران.
وَأَمَّا عَادٌۭ فَأُهْلِكُواْ بِرِيحٍۢ صَرْصَرٍ عَاتِيَةٍۢ ﴿٦﴾
گهلی عادیش به ڕهشهبایهکی ساردی بههێزی وێرانکهر لهناوبران.
سَخَّرَهَا عَلَيْهِمْ سَبْعَ لَيَالٍۢ وَثَمَٰنِيَةَ أَيَّامٍ حُسُومًۭا فَتَرَى ٱلْقَوْمَ فِيهَا صَرْعَىٰ كَأَنَّهُمْ أَعْجَازُ نَخْلٍ خَاوِيَةٍۢ ﴿٧﴾
حهوت شهوو ههشت ڕۆژ ههڵی کرده سهریان، بهردهوام و بههێز دهتبینی (ئهگهر لهوێ بویتایه) ئهو خهڵکه ههموو لاڵ و پاڵ لێی دهکهوتن ههروهك قهدی دارخورمای له ڕیشه ههڵکهنراو، چۆن بهئاسانی دهکهوێت و شهق دهبات.
وَجَآءَ فِرْعَوْنُ وَمَن قَبْلَهُۥ وَٱلْمُؤْتَفِكَٰتُ بِٱلْخَاطِئَةِ ﴿٩﴾
فیرعهون و ئهوانهی پێش ئهویش و دانیشتوانی دێهاته ژێرهو ژوور بووهکان، به تاوان و خراپهوه هاتن.
فَعَصَوْاْ رَسُولَ رَبِّهِمْ فَأَخَذَهُمْ أَخْذَةًۭ رَّابِيَةً ﴿١٠﴾
ههر یهکێك لهوانه سهرپێچی و سهرکهشییان نواند بهرامبهر پێغهمبهری پهروهردگاریان ئهوسا گرتنی به گرتنێکی سهخت.
إِنَّا لَمَّا طَغَا ٱلْمَآءُ حَمَلْنَٰكُمْ فِى ٱلْجَارِيَةِ ﴿١١﴾
بهڕاستی ئێمه کاتێك ئاو له سنوور دهرچوو (له کاتی تۆفانهکهی نوح دا) ئێوهمان له کهشتیدا ههڵگرت (باوو باپیرانی ئێوه).
لِنَجْعَلَهَا لَكُمْ تَذْكِرَةًۭ وَتَعِيَهَآ أُذُنٌۭ وَٰعِيَةٌۭ ﴿١٢﴾
تا بیکهنه یادگاری و بێدار کهرهوه بۆ ئێوه و لهگوێی بگرێت ئهو گوێیانهی هۆشمهندن.
وَحُمِلَتِ ٱلْأَرْضُ وَٱلْجِبَالُ فَدُكَّتَا دَكَّةًۭ وَٰحِدَةًۭ ﴿١٤﴾
زهوی و کێوهکان ههڵگیران و یهککهڕهت دران بهیهکدا.
وَٱنشَقَّتِ ٱلسَّمَآءُ فَهِىَ يَوْمَئِذٍۢ وَاهِيَةٌۭ ﴿١٦﴾
ئاسمان ههمووی شهق و پهق دهبێت و لێك دهترازێت و شل و شۆڵ دهبێت.
وَٱلْمَلَكُ عَلَىٰٓ أَرْجَآئِهَا ۚ وَيَحْمِلُ عَرْشَ رَبِّكَ فَوْقَهُمْ يَوْمَئِذٍۢ ثَمَٰنِيَةٌۭ ﴿١٧﴾
فریشتهکان له گۆشهو کهناری (جیهانی نوێ) دا ئاماده دهبن، تهختی پهروهردگارت ئهو ڕۆژه ههشت ههڵی دهگرێت (ههشت فریشته یان ههشت دهسته) بهسهر سهریانهوه.
يَوْمَئِذٍۢ تُعْرَضُونَ لَا تَخْفَىٰ مِنكُمْ خَافِيَةٌۭ ﴿١٨﴾
لهو ڕۆژهدا پیشان دهدرێن، هیچ شتێك له نهێنیهکانتان شاراوه نی یه.
فَأَمَّا مَنْ أُوتِىَ كِتَٰبَهُۥ بِيَمِينِهِۦ فَيَقُولُ هَآؤُمُ ٱقْرَءُواْ كِتَٰبِيَهْ ﴿١٩﴾
جا ئهوهی نامهی کردهوهکانی درایه دهستی ڕاستی، ئهوه (به دڵخۆشیهکی بێ سنوورهوه به هاوهڵ و ناسیاوانی) دهڵێت: ها ئهوهتا نامهی کردهوهکانم بیگرن و بخوێننهوهو تهماشای بکهن.
إِنِّى ظَنَنتُ أَنِّى مُلَٰقٍ حِسَابِيَهْ ﴿٢٠﴾
بهڕاستی من کاتی خۆی سوور دهمزانی و دڵنیابووم که بهم لێپرسینهوه دهگهم!!
فَهُوَ فِى عِيشَةٍۢ رَّاضِيَةٍۢ ﴿٢١﴾
جا ئهو بهختهوهره له ژیانێکی پڕ له شادی و کامهرانیدا دهژی که زۆر پێی ڕازیه...
فِى جَنَّةٍ عَالِيَةٍۢ ﴿٢٢﴾
لهبهههشتی بهرزو بڵندا، (له باخچهکانی سهر لوطکهی چیاو لاپاڵی شاخهکاندا لهناو کۆشك و تهلارهکاندا).
قُطُوفُهَا دَانِيَةٌۭ ﴿٢٣﴾
میوههاتی زۆر به درهختهکانیهوه شۆڕ بۆتهوهو لێکردنهوهی ئاسانهو له دهست ڕهس دایه.
كُلُواْ وَٱشْرَبُواْ هَنِيٓـًٔۢا بِمَآ أَسْلَفْتُمْ فِى ٱلْأَيَّامِ ٱلْخَالِيَةِ ﴿٢٤﴾
ئینجا پێیان دهوترێت: بخۆن و بخۆنهوه نۆشتان بێت، بههۆی دهست پێشکهریتان له ڕۆژگاری ڕابردودا.
وَأَمَّا مَنْ أُوتِىَ كِتَٰبَهُۥ بِشِمَالِهِۦ فَيَقُولُ يَٰلَيْتَنِى لَمْ أُوتَ كِتَٰبِيَهْ ﴿٢٥﴾
بهڵام ئهوهی نامهی کردهوهکانی دهدرێته دهستی چهپی، ئهوه دهڵێت: خۆزگه نامهی کردهوهکانم پێ نهدرایه.
يَٰلَيْتَهَا كَانَتِ ٱلْقَاضِيَةَ ﴿٢٧﴾
خۆزگه مردنهکهم یهکجاریی بوایه (ئاوا زیندوو نهکرامایهتهوه).
مَآ أَغْنَىٰ عَنِّى مَالِيَهْ ۜ ﴿٢٨﴾
ئهوهته، ئهو ماڵ و سامانهی که بووم، فریام نهکهوت (بهڵکو نهماو تهفرو تونا بوو).
خُذُوهُ فَغُلُّوهُ ﴿٣٠﴾
(ئهوسا ئیتر فهرمان دهدرێت) ئادهی ئێوه بیگرن و کۆت و زنجیر له دهست و قاچ و ملی بئاڵێنن.
ثُمَّ فِى سِلْسِلَةٍۢ ذَرْعُهَا سَبْعُونَ ذِرَاعًۭا فَٱسْلُكُوهُ ﴿٣٢﴾
پاشان بهزنجیرێکی حهفتا گهزی بیبهسنهوه (به کۆڵهکهو ستون و پایهکانی ناو دۆزهخهوه).
إِنَّهُۥ كَانَ لَا يُؤْمِنُ بِٱللَّهِ ٱلْعَظِيمِ ﴿٣٣﴾
چونکه بهڕاستی ئهمه کاتی خۆی ئیمان و باوهڕی بهخوای گهوره نهبوو (به تهمای زیندووبوونهوهو لێپرسینهوه نهبوو).
وَلَا يَحُضُّ عَلَىٰ طَعَامِ ٱلْمِسْكِينِ ﴿٣٤﴾
هانی کهسی نهدهدا که خواردن و خۆراك ببهخشن به ههژارو بێ نهواکان (بهڵکو ههر خهمی خۆی بوو).
وَلَا طَعَامٌ إِلَّا مِنْ غِسْلِينٍۢ ﴿٣٦﴾
خۆراکیشی تهنها لهکێم و زوخاوی داچۆڕاو نهبێت هیچی تر نی یه.
إِنَّهُۥ لَقَوْلُ رَسُولٍۢ كَرِيمٍۢ ﴿٤٠﴾
بهڕاستی ئهم قورئانه له زاری پێغهمبهرێکی بهڕێزهوه پێتان ڕادهگهیهنرێت، یاخود له ڕێگهی فرستادهیهکی بهڕێزهوه پێتان دهگات که جوبرهئیلی فریشتهیه.
وَمَا هُوَ بِقَوْلِ شَاعِرٍۢ ۚ قَلِيلًۭا مَّا تُؤْمِنُونَ ﴿٤١﴾
دڵنیابن که ئهم قورئانه گوفتاری شاعیر نیه، ئهوه بۆ زۆر کهمتان باوهڕ دههێنن؟!
وَلَا بِقَوْلِ كَاهِنٍۢ ۚ قَلِيلًۭا مَّا تَذَكَّرُونَ ﴿٤٢﴾
گوفتاری فاڵچی و زێوانیش نیه، ئهوه بۆ زۆر کهمتان یاداوهری وهردهگرن؟!
تَنزِيلٌۭ مِّن رَّبِّ ٱلْعَٰلَمِينَ ﴿٤٣﴾
بهڵکو ئهم قورئانه لهلایهن پهروهردگاری جیهانهکانهوه ڕهوانهکراوهو نێردراوهته خوارهوه.
وَلَوْ تَقَوَّلَ عَلَيْنَا بَعْضَ ٱلْأَقَاوِيلِ ﴿٤٤﴾
خۆ ئهگهر محمد صلی الله علیه وسلم ههندێك قسهو گوفتار بهدهم ئێمهوه ههڵبهستایه.
فَمَا مِنكُم مِّنْ أَحَدٍ عَنْهُ حَٰجِزِينَ ﴿٤٧﴾
ئهوسا هیچ کهسێك نی یه له ئێوه بهربهست و بهرگری بکات له ئێمه.
وَإِنَّهُۥ لَتَذْكِرَةٌۭ لِّلْمُتَّقِينَ ﴿٤٨﴾
بهڕاستی ئهم قورئانه یاداوهری و یادخستنهوهیه بۆ پارێزکاران و خوانهناسان.
وَإِنَّا لَنَعْلَمُ أَنَّ مِنكُم مُّكَذِّبِينَ ﴿٤٩﴾
ئێمه بهڕاستی چاك و دهزانین که له ئێوهدا کهسانێك ههن و پهیدا دهبن ئهم قورئانه بهدرۆ دهزانن.
وَإِنَّهُۥ لَحَسْرَةٌ عَلَى ٱلْكَٰفِرِينَ ﴿٥٠﴾
بێگومان قورئان له ڕۆژی دوایدا دهبێته هۆی ئاهو ناڵهو پهشیمانی بێ سنوور بۆ بێ باوهڕان.
وَإِنَّهُۥ لَحَقُّ ٱلْيَقِينِ ﴿٥١﴾
بهڕاستی ئهم قورئانه حهق و ڕاستهقینهیهکی دڵنیا بهخشه به ئیمانداران.